Cây Côn Bố Laminaria japonica là một loại tảo dẹt, có màu nâu và thường bám vào các tảng đá ngoài biển. Với hình dạng dẹt và dài giống lá cây, cây Côn Bố có chiều dài khoảng 60cm và rộng 5-6cm. Lá cây có độ dày vừa phải và mép mỏng hình lượn sóng. Mặt dưới của lá cây có hình lưỡi dài với mép nhỏ như răng cưa.
Phân bố, thu hái và chế biến
Hiện chưa có thông tin về việc khai thác cây Côn Bố ở Việt Nam. Thông thường, người ta thường nhập cây này từ Trung Quốc. Theo tài liệu từ Trung Quốc, cây Côn Bố là loại tảo sinh sống tự nhiên chủ yếu tại các vùng biển Liêu Ninh, Sơn Đông và Phúc Kiến. Một số tài liệu cũ từ ven biển Việt Nam cũng ghi nhận có loài Côn Bố Laminaria flexicaulis, nhưng chưa có thông tin về việc khai thác loài này.
Cây Côn Bố được thu hái từ biển vào hai mùa hạ và thu. Sau khi vớt lên bờ, cây được rửa sạch và loại bỏ nước mặn và tạp chất trước khi phơi khô. Cây Côn Bố sau khi được chế biến có thể cuộn lại thành bó hoặc cắt nhỏ thành sợi. Màu sắc của cây Côn Bố có thể là màu nâu xanh hay đen nâu, với một ít tinh thể muối và mùi vị tanh mặn.
Thành phần hoá học
Trong cây Côn Bố, có tới 60% là hydrat cacbon, trong đó anginlactozan và pentozan là thành phần chính. Ngoài ra, cây còn chứa các vitamin, protit và chất béo. Tro toàn phần của cây Côn Bố chứa 14% iot, kali, sắt và canxi.
Algin, một chất được tìm thấy bởi Stanfort từ năm 1880, là thành phần chính của cây Côn Bố. Algin chủ yếu là muối natri của axit anginin (C6H8O6)n. Axit anginin là một axit polymannuronic gồm nhiều đơn vị axit D-manuronic dưới dạng pyranoza liên kết với nhau qua liên kết 1-4.
Công dụng và liều dùng
Cây Côn Bố đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ lâu. Công dụng của cây bao gồm làm mềm các chỗ cứng rắn, lợi thủy, chữa tràng nhạc, bướu cổ, thủy thũng, đau sưng dịch hoàn và còn nhiều công dụng khác.
Hiện nay, cây Côn Bố được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa những bệnh do thiếu iot và những bệnh đã được đề cập ở trên. Liều dùng thông thường là 4-12g dưới dạng thuốc sắc hoặc bột.
Ngoài y học, cây Côn Bố cũng được sử dụng trong công nghiệp để chế biến angin, angina và đôi khi còn được sử dụng để chế tạo iốt.
Chú thích:
Thông tin về laminaire dùng trong y học hiện được lấy từ cây Côn Bố Laminaria cloustonii Le Jolis, Laminaria digitata Lamouroux (L flexicaulis Le Jolis) và Laminaria saccharina Lamx, cùng thuộc họ Côn Bố Laminariaceae.
Nguồn: www.lrc-hueuni.edu.vn
