Cà phê Arabica đã trở thành một biểu tượng với hương trái cây tự nhiên, hương hoa, vị mật ong, thể chất cân bằng và hậu vị ngọt. Hãy cùng Bonjour Coffee khám phá nguồn gốc, đặc điểm và hương vị của dòng cà phê này.
Sơ lược về dòng cà phê Arabica
Cà phê Arabica, hay còn được gọi là cà phê Chè, có nguồn gốc từ đại dương Arabica Peninsula tại Ả Rập. Dòng cà phê này có hương vị phong phú, chua thanh, vị trái cây, hậu vị ngọt và thể chất cân bằng. Cà phê Arabica có chỉ 1-2% caffeine, thấp hơn nhiều so với cà phê Robusta.
Nguồn gốc lịch sử của cà phê Arabica
Câu chuyện về loại cà phê này bắt nguồn từ Ethiopia ở Châu Phi. Sau đó, Arabica đã du nhập vào bán đảo Arabica Peninsula tại Ả Rập, được xem là thức uống bí truyền. Chính vì thế, loại cà phê này được đặt theo tên của bán đảo Ả Rập.
Cà phê Arabica được trồng đầu tiên bởi người Ả Rập từ thế kỷ 14 và lan rộng vào thế kỷ 17-18. Hiện nay, Arabica chiếm đến 70% sản lượng cà phê trên toàn thế giới.
Đặc điểm sinh học của cây cà phê Arabica
Cây cà phê Arabica sinh trưởng tốt ở độ cao 900-2000m so với mực nước biển, với lượng mưa từ 1.500-2.500mm/năm và nhiệt độ từ 15-25 độ C. Cây có tán nhỏ, lá hình oval màu xanh đậm và quả hình bầu dục. Cây có thể đạt độ cao từ 2,5-4,5m, thậm chí có cây cao tới 10m trong điều kiện hoang dã.
Cà phê Arabica có giá trị kinh tế cao nhưng khó trồng và chăm sóc, năng suất thấp và dễ bị sâu bệnh tấn công. Thời gian thu hoạch thường là từ 3-4 năm sau khi trồng và cây có tuổi thọ khoảng 25 năm, trong khi cây trong điều kiện tự nhiên có thể sống lên đến 70 năm.
Các dòng cà phê Arabica phổ biến
Cà phê Arabica có rất nhiều chủng loại, trong đó có khoảng 125 giống cà phê thuộc chi Arabica. Một số dòng phổ biến và được ưa chuộng như: Typica, Bourbon, Heirloom, Catimor và Catuai. Mỗi dòng Arabica mang đặc điểm hương vị riêng khi thưởng thức và yêu cầu canh tác khác nhau.
Typica: Giống cà phê đầu tiên được trồng tại Ethiopia và sau đó được người Pháp mang về trồng tại Cầu Đất, Đà Lạt. Typica có vị chua nhẹ, trong trẻo, thể chất dày và hậu vị ngọt sâu, nhưng có năng suất trồng thấp và khả năng chống chịu sâu bệnh kém.
Bourbon: Giống cà phê này được phát hiện tại đảo Bourbon và thích hợp trồng ở độ cao 1000-1600 mét so với mực nước biển. Bourbon có vị ngọt đặc trưng, hương trái cây, hậu vị thanh ngọt và thể chất nhẹ nhàng, nhưng hiện nay không phổ biến ở thị trường Việt Nam do khó trồng và ít đề kháng.
Heirloom: Là giống cà phê bản địa của Ethiopia, trồng hoang dại và tự nhiên trong rừng núi. Heirloom có sản lượng thấp nhưng chất lượng cao và khả năng chống chịu sâu bệnh cao nhờ có bộ gen tự nhiên quý giá.
Catimor: Là giống cà phê lai tạo của Arabica, có hạt dài. Catimor dễ trồng, có năng suất cao và khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, nhưng hương vị chưa thể sánh bằng các giống Arabica khác.
Catuai: Kết quả lai tạo giữa cây Caturra vàng và cây Mundo Novo, được biết đến từ năm 1972 tại Brazil và du nhập vào Việt Nam từ năm 1980. Catuai có dáng cây nhỏ, quả bám chắc trên cành và có hương thơm đặc trưng.
Vùng trồng Arabica trên thế giới
Cà phê Arabica có tiêu thụ lớn trên thế giới và được trồng ở nhiều quốc gia khác nhau.
Brazil: Brazil được xem là đồn điền cà phê lớn nhất thế giới, sản lượng khoảng 2,5 triệu tấn/năm.
Colombia: Sản lượng cafe Arabica của Colombia đạt khoảng 810.000 tấn/năm, là quốc gia có sản lượng lớn thứ 3 trên thế giới.
Ethiopia: Với truyền thống trồng cà phê hơn 1000 năm, Ethiopia sản xuất khoảng 384.000 tấn/năm và chiếm 28% lượng xuất khẩu cà phê trong khu vực.
Ấn Độ: Sản lượng cà phê Arabica ở Ấn Độ đạt khoảng 348.000 tấn/năm và đa phần được xuất khẩu sang Châu Âu và Nga. Khu vực trồng phổ biến nhất là phía Nam Ấn Độ.
Mexico: Mexico được biết đến là quốc gia có khả năng sản xuất Arabica chất lượng cao. Sản lượng mỗi năm đạt khoảng 234.000 tấn, nhưng đa số được xuất khẩu sang Mỹ.
Vùng trồng Arabica ở Việt Nam
Ở Việt Nam, có một số vùng nổi tiếng trồng cà phê Arabica.
Đà Lạt: Cầu Đất, Đà Lạt được coi là “thiên đường” của cà phê Arabica, với cao nguyên trung phần, đất mỡ và thời tiết mát mẻ quanh năm.
Sơn La: Sơn La có hơn 100 năm lịch sử trồng Arabica, với lợi thế đất đối núi và lượng mưa lớn. Các vùng trồng cafe như Chiềng Ban, Sinh Ban có sản lượng lớn hàng năm.
Nghệ An: Mặc dù khí hậu không mát mẻ nhưng Nghệ An lại có sản lượng Arabica lớn. Phù Quỳ là khu vực có nhiều cây Arabica, đặc biệt là giống Catimor với hương thơm đặc trưng.
Đặc điểm hương vị cà phê Arabica
Cà phê Arabica có vị chua thanh hòa quyện với chút đắng nhẹ, mùi hương thoang thoảng và màu nâu nhạt. Hương vị này còn phụ thuộc vào thổ nhưỡng và khí hậu của vùng trồng.
Thưởng thức cà phê Arabica
Hạt cà phê nguyên chất Arabica có thể được pha chế theo nhiều phương pháp như Pour over, Moka, Syphon để tận hưởng hương vị đặc trưng mà không cần sữa hoặc đường.
Bạn cũng có thể phối trộn cà phê Arabica với Robusta để tăng hương thơm và giảm vị đắng khi pha cà phê phin, Capuchino, Espresso…
Hiểu về cà phê giúp bạn có cách thưởng thức tốt hơn. Với những thông tin chia sẻ thú vị về cà phê Arabica, Bonjour Coffee hy vọng rằng bạn sẽ có những kiến thức cơ bản về dòng cà phê này. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin để bạn hiểu rõ hơn về dòng cà phê Arabica nổi tiếng này.
Bạn có thể tìm mua cà phê nguyên chất Arabica tại www.lrc-hueuni.edu.vn
Kevin Tran
