Cây cơm cháy không chỉ là một loại thảo dược thông thường, mà còn là một “bảo bối” đáng giá cho sức khỏe của chúng ta. Với hương vị chua chua và tính ấm của nó, cây cơm cháy mang lại nhiều lợi ích trong việc điều trị các vấn đề như đau nhức xương khớp, bong gân, phong thấp, viêm khí quản, và đau nhức do thời tiết. Cây cơm cháy không chỉ là một thành phần quan trọng trong các bài thuốc truyền thống mà còn có thể được sử dụng trong nhiều bài thuốc khác nhau để nâng cao sức khỏe của chúng ta.
1. Cây cơm cháy – Đặc điểm tự nhiên
Cây cơm cháy, còn được biết đến với các tên gọi như Sóc dịch, Cây thuốc mọi, Tiếp cốt thảo, Tiểu tiếp cốt đan, có tên khoa học là Sambucus javanica Reinw. ex Blume, thuộc họ Sambucaceae. Cây cơm cháy là một loại cây có thân xốp, màu lục nhạt, và có thể cao gần 3m. Lá mềm, mọc đối, kép lông chim lẻ gồm 3-9 lá chét, dài 8-15cm, rộng 3-5cm. Hoa nhỏ màu trắng, mọc thành xim, chứa 3 hạt dẹt. Cây cơm cháy thường nở vào tháng 5 đến tháng 9 và thu hoạch cả cây vào tháng 11 hàng năm. Cây này thường mọc hoang ở miền núi và ven suối từ Lai Châu, Lào Cai, Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Thái tới Lâm Đồng. Ngoài ra, một số nơi còn trồng cây cơm cháy làm cây cảnh.
2. Giá trị dinh dưỡng của quả cơm cháy
Quả cơm cháy không chỉ thú vị với hương vị đặc biệt mà còn có nhiều giá trị dinh dưỡng. Mặc dù có hàm lượng calo thấp, quả cơm cháy lại rất giàu các chất chống oxy hóa. Chẳng hạn, trong 100g quả chín mọng, có khoảng 6-35mg vitamin C, tương đương 60% lượng vitamin C cần cung cấp mỗi ngày cho cơ thể. Ngoài ra, quả cơm cháy cũng chứa khoảng 7g chất xơ, tương đương ¼ lượng chất xơ cần cung cấp mỗi ngày. Cây cơm cháy còn chứa nhiều flavonol chống oxy hóa, đặc biệt là hoa cây cơm cháy có chứa lượng flavonol gấp 10 lần so với quả. Cùng với đó, cây cơm cháy cung cấp một lượng acid phenolic lý tưởng, giúp giảm tác động của stress oxy hóa lên cơ thể. Ngoài ra, quả cơm cháy còn chứa nhiều vitamin B6, kali, sắt và các chất dinh dưỡng khác.
3. Tác dụng của quả và cây cơm cháy
Cây cơm cháy có nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe của chúng ta. Dưới đây là một số tác dụng chính:
- Giúp đẩy lùi triệu chứng cúm và cảm lạnh: Cây cơm cháy chứa nhiều dưỡng chất giúp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và virus gây ra cúm, sốt, và cảm lạnh. Siro chiết xuất từ quả cơm cháy cũng giúp bảo vệ hệ thống miễn dịch và tăng cường sức khỏe.
- Bảo vệ sức khỏe tim mạch: Quả cây cơm cháy chứa các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sức khỏe tim và mạch máu. Nhiều nghiên cứu cho thấy, quả cơm cháy giúp giảm lượng chất béo, cholesterol và acid uric trong máu.
- Cải thiện chứng táo bón: Với hàm lượng chất xơ cao, quả cơm cháy giúp quá trình đào thải phân dễ dàng hơn, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón.
- Tăng cường sức khỏe đôi mắt: Quả cơm cháy chứa vitamin C, vitamin A và các loại khoáng chất có tác dụng bảo vệ thị lực và da khỏi tác động của tia UV.
- Hỗ trợ hệ hô hấp: Lượng vitamin C trong quả cơm cháy giúp tăng cường sức đề kháng và có lợi cho hệ hô hấp. Các bài thuốc từ cây cơm cháy có thể cải thiện rõ rệt chứng viêm phế quản và hen suyễn ở trẻ em.
4. Cây cơm cháy chữa bệnh gì? Một số bài thuốc quý từ cây cơm cháy
4.1. Trị ghẻ lở, vết thương
Chuẩn bị khoảng 20g lá cơm cháy mang đi rửa sạch. Cho vào ấm và sắc lên với nước thật đặc. Dùng nước này để rửa vào vết thương, cứ thực hiện cách này liên tục khoảng 5 ngày để mang đến tác dụng tốt.
4.2. Cây cơm cháy trị mẩn ngứa do thời tiết
Rửa sạch 30g lấy cây cơm cháy và nấu lên cùng với 800ml nước. Đun với lửa nhỏ cho đến khi nước thuốc đặc sánh lại thì tắt bếp. Chờ cho nguội bớt rồi dùng nước thuốc rửa lên vùng da bị tổn thương. Hoặc có thể lấy nước thuốc pha với nước lạnh để tắm thường xuyên. Điều này cũng sẽ mang đến tác dụng tốt.
4.3. Chữa chấn thương, bầm tím, đau nhức người do bị ngã
Để thực hiện cách này, chuẩn bị khoảng 20g rễ cây cơm cháy, cho vào nồi rồi nấu lên với 500ml nước và 200ml rượu. Đun với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước trong nồi còn khoảng 200ml thì tắt bếp và nhắc xuống. Tiếp theo, lọc bỏ bã, cho thêm 30g đường trắng vào nước thuốc rồi khuấy đều để uống. Mỗi liệu trình kéo dài khoảng 5 ngày.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể dùng 20g rễ cây cơm cháy giã nát, thêm chút rượu, trộn đều rồi sao nóng. Đắp hỗn hợp lên chỗ sưng và lấy băng cố định lại. Cứ 3 tiếng sau thì thay thuốc, ngày đắp 2 lần để đạt hiệu quả như mong muốn. Tuy nhiên, bệnh nhân cần lưu ý đến nhiệt độ của thuốc, tránh đắp nóng quá sẽ gây bỏng da.
4.4. Cây cơm cháy hỗ trợ điều trị phong thấp, khớp xương sưng đau
Lấy 20 – 30g rễ cây cơm cháy đem đi rửa sạch, cho vào ấm rồi sắc lên với 700 ml nước. Dùng nước thuốc sắc được để uống hàng ngày và có thể lấy nước thuốc đặc để rửa lên vùng da cần điều trị.
4.5. Trị đau nhức
Muốn sử dụng lá cây cơm cháy để trị đau nhức cho cơ thể, bệnh nhân cần lưu ý: Nếu là mùa lạnh thì dùng rễ, mùa nóng dùng lá và cành. Trường hợp sử dụng rễ cây cơm cháy, giã nát chúng ra, sao nóng rồi đắp lên vùng bị đau. Nếu dùng cành và lá thì sao nóng rồi xoa và đắp lên vùng rốn. Bên cạnh đó, có thể sử dụng lá cây cơm cháy để hơ nóng, rải lên chiếu để nằm ngủ cũng sẽ khắc phục được chứng đau nhức tứ chi.
5. Cần lưu ý gì khi sử dụng cây cơm cháy để đạt hiệu quả cao nhất?
Việc sử dụng cây cơm cháy để bảo vệ sức khỏe cần được thực hiện đúng cách để đạt hiệu quả cao nhất. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần ghi nhớ:
- Cây cơm cháy không phải là một loại dược liệu thông thường, do đó việc sử dụng nó cần có kiến thức và kinh nghiệm. Bạn cần duy trì việc sử dụng cây cơm cháy trong khoảng thời gian từ 5-7 ngày để đánh giá hiệu quả điều trị.
- Khi thu hái cây cơm cháy, chọn thời điểm gần thời kỳ ra hoa của cây để đảm bảo sự tập trung dưỡng chất cao nhất trong rễ và lá. Sau khi thu hái, rửa sạch và sấy khô để bảo quản lâu dài.
- Nếu bạn gặp phải các vấn đề dị ứng như mẫn ngứa, mề đay hoặc khó thở, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia y tế để tìm giải pháp hợp lý.
- Không tự ý thay đổi liều lượng cây cơm cháy nếu không được khuyến nghị của chuyên gia. Nếu điều trị trên 1 tuần mà không thấy sự thuyên giảm của triệu chứng bệnh, hãy tìm kiếm ý kiến chuyên gia y tế.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú không nên sử dụng cây cơm cháy, vì nó có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Một số bộ phận của cây cơm cháy có độc tính, do đó cần chế biến chín trước khi sử dụng để tránh các tác hại như buồn nôn, nôn, và đau bụng.
Với những lưu ý trên, bạn có thể sử dụng cây cơm cháy một cách hiệu quả và an toàn, giúp tăng cường sức khỏe và chăm sóc bản thân. Hãy kỹ lưỡng trong việc lựa chọn các sản phẩm có chứa cây cơm cháy trên thị trường, đảm bảo chúng đã được nghiên cứu và kiểm chứng.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về công dụng và các bài thuốc từ cây cơm cháy hoặc cần được tư vấn, hãy liên hệ hotline 1900 7061 hoặc truy cập vào website www.lrc-hueuni.edu.vn để được nghe các dược sĩ tư vấn MIỄN PHÍ.
Xem thêm bài viết có nội dung liên quan:
- Tác dụng của tinh dầu quế như thế nào đối với sức khỏe?
- Tác dụng của tinh dầu gừng với sức khỏe
- Lá cây thường xuân có tác dụng gì?
