Nhắc đến cây lá ngón, ta không thể không nhắc đến những câu chuyện huyền thoại về loài cây này. Được biết đến với tên gọi khác là cây cơi hay cây lá cơi, lá ngón là một loại cây nhỏ mọc ở rừng núi Việt Nam. Rễ, thân và cành của cây lá ngón không có lông và thân cây có vết khía dọc. Lá có hình trứng thuôn dài, đầu nhọn và đẹp mắt. Hoa mọc thành xim và có màu vàng tươi sáng. Quả của cây có hình thon dài và hạt nhỏ, màu nâu đẹp mắt.
Cây lá ngón phổ biến ở các tỉnh miền núi Việt Nam như Hoà Bình, Hà Tây, Lào Cai, Cao Bằng, Tuyên Quang, Hà Giang. Ngoài ra, cây cũng được tìm thấy ở một số nước ở vùng nhiệt đới và Á nhiệt đới châu Á. Tại Trung Quốc, cây lá ngón được tìm thấy ở các tỉnh Phúc Kiến, Tứ Xuyên, Bắc châu Mỹ.
Cây lá ngón không chỉ có giá trị về mặt thẩm mỹ mà còn có giá trị dược lý. Trong thành phần hóa học của cây lá ngón, đã được tìm thấy những hoạt chất có tác dụng độc mạnh gần như strycnin. Ngoài ra, đã có những nghiên cứu về thành phần hoá học của cây lá ngón và chúng ta đã biết được rất nhiều về những chất ancaloit đặc biệt trong cây này, như gelsemin và kuminidin.
Tuy nhiên, cây lá ngón cũng mang theo tác động độc hại, đặc biệt đối với hệ thần kinh và hệ hô hấp của cơ thể. Người ta đã nghiên cứu về cơ chế tác dụng của cây lá ngón và đưa ra những phương pháp chống độc hiệu quả. Việc sử dụng ATP như một phương pháp chống độc đã giúp giảm tỷ lệ chết do ngộ độc cây lá ngón.
Tại Việt Nam, người dân chúng ta không sử dụng cây lá ngón làm thuốc, chỉ biết về tính độc của cây để có thể phát hiện và tránh khi bị ngộ độc. Ở Bắc Mỹ và Trung Quốc, cây lá ngón được sử dụng để chữa bệnh động kinh và giảm đau, nhưng việc sử dụng cây này rất ít được thực hiện.
Tóm lại, cây lá ngón là một loại cây nhỏ độc đáo của núi rừng Việt Nam. Mặc dù có tác dụng độc, nhưng cây vẫn có giá trị trong mảng dược liệu và chúng ta cần kiềm chế sử dụng và tìm hiểu thêm về tính chất của loài cây này.
Source: www.lrc-hueuni.edu.vn
