Cây hẹ không chỉ là một loại rau ngon miệng và bổ dưỡng mà còn là một vị thuốc quý có khả năng điều trị nhiều chứng bệnh. Theo Đông y, hẹ được coi là một loại dược liệu có tác dụng chữa đau nhức lưng, cảm mạo, táo bón, nhiễm trùng da, và ngứa. Hẹ còn có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người.
Cây hẹ – Một vị thuốc quý
Đặc điểm thực vật
Cây hẹ là một loài thực vật thân thảo, có thể sống lâu năm và mọc trên nền đất. Cây có thể cao từ 20 – 40cm và thuộc nhóm cây rễ chùm. Thân và lá cây hẹ có màu xanh lục, ra hoa có màu trắng. Lá cây hẹ mọc từ gốc cây và cán của hoa cũng mọc từ gốc cây. Cây hẹ thường mọc thành bụi và là loại cây rất dễ trồng.
Phân bố
Hẹ sinh trưởng và phát triển tốt ở vùng khí hậu nóng ẩm. Tại Việt Nam, hẹ có thể mọc hoang ở ven đường, bờ ruộng và được trồng nhiều để chế biến thành món ăn và thuốc.
Bộ phận dùng
Cây hẹ được trồng và thu hoạch lấy phần thân lá cây và phần hạt.
Thu hái, sơ chế và cách bảo quản
Cây hẹ mọc và phát triển quanh năm. Việc thu hái có thể diễn ra quanh năm và người thu hoạch cần chọn những cây hẹ còn xanh tươi, vừa ra hoa. Sau khi thu hái, để cây hẹ vào chỗ khô ráo, thoáng mát và tránh để cây ở nơi quá ẩm ướt hoặc dưới ánh nắng mặt trời. Để giữ hẹ lâu, người dùng có thể rửa sạch hẹ, dùng giấy gói lại và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.
Thành phần hóa học
Theo các nghiên cứu hiện đại, cây hẹ chứa nhiều thành phần hóa học quý giá như vitamin B, đồng, sắt, pyridoxin, niacin, mandan, canxi, thiamin, riboflavin, vitamin K, vitamin A, vitamin C, phospho và chất xơ.
Tác dụng của cây hẹ
Cây hẹ có nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe và làn da của chúng ta. Dưới đây là một số tác dụng dược lý của cây hẹ:
- Vitamin K và canxi trong hẹ có tác dụng bồi bổ xương, giúp xương chắc khỏe.
- Lưu huỳnh và flavonoid trong hẹ có khả năng ngăn chặn ung thư và phát triển gốc tự do.
- Một số hợp chất như allcin, sulfit và odorin trong hẹ có tác dụng như kháng sinh, giúp điều trị nhiễm trùng da và nhiễm giun.
- Hẹ có tác dụng giảm lượng cholesterol trong máu và làm giảm cao huyết áp.
Theo Đông y, hẹ còn có nhiều tác dụng khác như giải độc, tán ứ, giảm ngứa, giảm đau tức bụng, bổ thận, tráng dương, chữa mộng tinh, điều trị di tinh, cải thiện lưng gối yếu mềm, làm lành các vết thương, điều trị táo bón và điều trị cảm mạo.
Cách sử dụng cây hẹ
Cây hẹ có thể được sử dụng bằng nhiều cách khác nhau:
- Chế biến thành các món ăn.
- Dùng tươi: Giã nát lá hẹ để điều trị vết thương và viêm nhiễm tại chỗ.
- Chế biến thành các bài thuốc nam bằng cách kết hợp với các loại dược liệu khác.
Các chuyên gia dinh dưỡng và y tế khuyên nên thường xuyên sử dụng hẹ. Tuy nhiên, liều lượng mỗi lần dùng cần cân nhắc và liều dùng cụ thể tùy thuộc vào món ăn hoặc công thức của bài thuốc.
Hẹ có thể chữa được nhiều chứng bệnh như cảm, táo bón, giúp ngăn ngừa ung thư, giảm đau nhức và bổ thận.
Bài thuốc từ cây hẹ
Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng cây hẹ:
-
Bài thuốc chữa cảm mạo, ho:
- Chuẩn bị: 250g lá hẹ và 25g gừng tươi.
- Cách thực hiện: Rửa sạch hẹ, thái khúc. Gừng, bỏ vỏ, thái sợi nhuyễn. Hấp hẹ, gừng với một ít đường. Sau khi chín, ăn lá hẹ và uống phần nước.
-
Bài thuốc bổ mắt:
- Chuẩn bị: 150g lá hẹ và 150g gan dê.
- Cách thực hiện: Rửa sạch lá hẹ, thái khúc cho vừa ăn. Rửa sạch gan dê, thái mỏng, ướp gia vị. Xào gan dê với rau hẹ bằng lửa lớn. Khi món ăn đã chín, nêm thêm gia vị và bày ra đĩa.
-
Bài thuốc trị mụn, làm đẹp da:
- Chuẩn bị: Rau hẹ tươi.
- Cách thực hiện: Rửa sạch hẹ, nghiền nát. Rửa sạch mặt, vùng da bị mụn. Đắp hẹ lên mặt và để khô trong vòng 30 phút. Rửa mặt lại bằng nước ấm.
-
Bài thuốc chữa đau lưng, mỏi gối:
- Chuẩn bị: 100g gạo và 20g hạt hẹ.
- Cách thực hiện: Nấu cháo gạo tẻ với hạt hẹ. Ăn món cháo nóng này trong vòng 10 ngày, mỗi ngày ăn 2 bữa.
-
Bài thuốc giúp nhuận tràng:
- Chuẩn bị: Hạt hẹ.
- Cách thực hiện: Rửa sạch hạt hẹ, sau đó rang vàng. Hòa 5g hạt hẹ rang vàng với nước sôi để uống. Mỗi ngày uống 3 lần, trong vòng 10 ngày.
Lưu ý khi sử dụng cây hẹ
Khi sử dụng cây hẹ để điều trị bệnh, người dùng cần lưu ý những điều sau:
- Hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng điều trị bằng cây hẹ.
- Ăn quá nhiều hẹ có thể có tác dụng phụ như bốc hỏa, âm suy và bứt rứt.
- Không nên ăn hẹ vào mùa hè.
- Rau hẹ không nên được kết hợp với mật ong và thịt trâu.
- Các bài thuốc từ rau hẹ chỉ có tính chất hỗ trợ và không hiệu quả ngay lập tức.
- Khi có ý định ngưng sử dụng thuốc Tây, cần hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và nếu có ý định sử dụng hẹ để điều trị bệnh, người dùng cần hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
