Rễ cây khoai lang
1. Hình thành rễ khoai lang
- Trong điều kiện trồng bằng hạt, sau khi gieo, cây khoai lang sẽ nảy mầm sau 3 – 5 ngày. Sau đó, rễ chính sẽ phát triển trong vòng 5 – 7 ngày và bắt đầu ra rễ con. Sau 20 – 25 ngày, lá đầu tiên của cây sẽ xuất hiện và rễ con sẽ phát triển nhiều hơn.
- Trong điều kiện trồng bằng dây, rễ khoai lang mất khoảng 5 – 7 ngày để phát triển sau khi đặt dây. Rễ sẽ hình thành ở các mắt đốt thân từ trên xuống dưới. Mỗi mắt đốt thân có thể ra được 10 – 15 rễ, nhưng thực tế thường chỉ có từ 5 – 7 rễ, trong đó có khoảng 2 – 3 rễ có khả năng phân hoá thành rễ củ.
Theo Wilson (1970), có thể phân loại rễ khoai lang thành 3 loại và 10 dạng khác nhau. Một số thông tin chi tiết về các loại rễ như sau:
Loại rễ phụ
- Rễ hướng địa
- Rễ cám
- Rễ to
- Rễ hình dây
- Rễ thon dài
- Rễ củ
Loại rễ nằm ngang
- Rễ hình thành từ rễ già
Loại rễ mọc ra từ củ
- Rễ đầu củ
- Rễ bên củ
1.2. Quá trình phát triển của rễ
Trong thực tế sản xuất, rễ khoai lang được chia thành 3 loại chính:
- Rễ con (hay còn gọi là rễ cám, rễ nhỏ): Rễ con phát triển từ các mắt gần sát mặt đất và đạt đỉnh sau 1,5 – 2 tháng sau khi trồng. Rễ con có chức năng chính là hút nước và chất dinh dưỡng để nuôi cây. Tuy nhiên, nếu rễ con phát triển quá nhiều, nó sẽ ảnh hưởng đến sự hình thành và lớn lên của củ. Để khống chế tốt sự phát triển của rễ con, có thể nhấc dây và cày xả luống.
- Rễ củ: Rễ củ hình thành từ rễ con và phát triển thành củ khoai lang. Thời gian hình thành củ ổn định sau khoảng 30 – 40 ngày sau khi trồng, phụ thuộc vào điều kiện nhiệt độ, độ ẩm đất và cân bằng dinh dưỡng trong cây.
- Rễ nửa chừng: Rễ này có khả năng hình thành củ, nhưng không phát triển thành củ do gặp điều kiện bất thuận. Thể hiện bởi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, độ ẩm đất không cân bằng và tăng cường đạm. Rễ nửa chừng không phát triển thành củ và thường có đường kính 2 – 5mm, dài 20 – 30cm.
Thân cây khoai lang
Sau khi cây khoai lang bén rễ, các mầm nách trên thân sẽ phát triển và tạo thành các thân phụ (cành cấp 1), từ đó phát triển tiếp thành cành cấp 2. Thân chính của cây khoai lang được hình thành từ đỉnh sinh trưởng ngọn phát triển dài của dây khoai lang.
2.1. Đặc điểm hình thái thân cây khoai lang
Thân cây khoai lang thường là thân bò, có chiều dài trung bình khoảng 1.5 – 2m, đường kính thân nhỏ trung bình khoảng 0.3 – 0.6cm. Trên thân cây có nhiều đốt, mỗi đốt mang một lá. Màu sắc và hình dạng thân cũng khác nhau tùy thuộc vào giống cây.
2.2. Quá trình phát triển của thân
Thân cây khoai lang bao gồm thân chính và thân phụ, từ đó tạo thành bộ khung thân cây giúp lá phát triển thuận lợi. Quá trình phát triển của thân phụ thuộc vào giống, điều kiện ngoại cảnh và biện pháp kỹ thuật trồng. Để đạt năng suất cao, người ta thường chọn giống cây có thân ngắn hoặc trung bình, và thân đứng hoặc bán đứng.
Lá cây khoai lang
3.1. Đặc điểm hình thái lá khoai lang
Lá khoai lang mọc cách, có cuống dài và có khả năng xoay chuyển phiến lá để tối đa hóa việc hấp thụ ánh sáng mặt trời. Hình dạng và màu sắc của lá tùy thuộc vào giống, có thể là hình tim, mũi mác, xẻ thùy (nông, sâu hoặc chân vịt). Có những giống có lá thân và lá ngọn có màu sắc khác nhau.
3.2. Sự phát triển của lá
Cây khoai lang có số lượng lá nhiều, bao gồm cả lá trên thân chính và lá trên cành phụ. Tổng số lá trên một cây khoảng 300 – 400 lá. Điều này dẫn đến tình trạng lá che khuất nhau, giảm hiệu suất quang hợp và tuổi thọ lá. Để tạo cấu trúc lá hợp lý và tăng khả năng quang hợp, cần chọn giống cây, bố trí khoảng cách trồng hợp lý và chăm sóc cây đầy đủ.
Hoa, quả và hạt khoai lang
4.1. Đặc điểm hình thái hoa và quả khoai lang
Hoa khoai lang mọc ở nách lá hoặc đầu ngọn thân và có màu hồng tím. Quả khoai lang có hình dạng hơi tròn và có màu sắc vành đỏ. Mỗi quả có từ 1 – 4 hạt.
4.2. Nở hoa thụ phấn và hình thành quả
Khoai lang ra hoa trong điều kiện nhiệt đới, yêu cầu nhiệt độ tương đối cao và ánh sáng ngày ngắn. Quả chín sau khoảng 1-2 tháng, và vỏ hạt khoai lang rất cứng và dày. Để hạt dễ mọc, cần xử lý hạt trước khi gieo.
Qua những đặc điểm về rễ, thân, lá, hoa, quả và hạt của cây khoai lang, ta thấy rằng khoai lang là một cây có tính thích nghi cao với môi trường sống và có khả năng sinh trưởng phát triển mạnh mẽ. Điều này cũng giúp cây khoai lang là một loại cây được người nông dân ưa chuộng trong sản xuất nông nghiệp.
Nếu bạn quan tâm đến thông tin chi tiết về khoai lang, hãy truy cập vào trang web www.lrc-hueuni.edu.vn để tham khảo thêm. Trang web này cung cấp nhiều thông tin hữu ích về khai lang và các cây trồng khác mà bạn có thể tìm hiểu.
