Cây bụp giấm (Hibiscus sabdariffa) là một loại cây thuộc họ Cẩm quỳ, có nguồn gốc từ Tây Phi. Với tác dụng cải thiện hệ tiêu hóa, giảm huyết áp, trị ho, thanh nhiệt và giải độc, bụp giấm đã trở thành một vị thuốc quý được sử dụng từ rất lâu đối với nhiều vấn đề sức khỏe.
Đặc điểm thực vật và phân bố
Bụp giấm là một loại cây sống hằng năm, cao khoảng 1.5 – 2m. Thân cây có màu tím đỏ nhạt, lá hình trứng và mép lá có răng cưa nhỏ. Hoa bụp giấm mọc ở nách lá, không có cuống, có màu vàng hồng hoặc đỏ tía. Quả của cây có hình trứng.
Cây bụp giấm xuất hiện ban đầu ở Tây Phi, sau đó được du nhập và trồng ở nhiều nơi như một cây thực phẩm và làm thuốc.
Tác dụng dược lý
Cây bụp giấm chứa nhiều chất hóa học quan trọng như protein, acid citric, acid tartric, acid malic, acid hibiscus, chloride hibiscus, gossypetin, flavonol glycoside hibiscitrin, anthocyanin, vitamin C, vitamin B2, B1,… Với những thành phần này, bụp giấm có tác dụng cải thiện tình trạng rối loạn lipid máu, đái tháo đường, ung thư và cao huyết áp. Bên cạnh đó, bụp giấm còn giúp hạ sốt, an thần, tăng khả năng bài tiết ure của thận, giảm đau và có tác dụng kháng vi khuẩn.
Theo Đông y, bụp giấm có tác dụng lợi tiểu, lọc máu, kích thích nhu động ruột, kháng khuẩn, lợi mật, giảm huyết áp và nhuận tràng. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ trong việc điều trị các bệnh về mật, xơ cứng động mạch, cũng như một số vấn đề về thần kinh và tim.
Cách dùng và bài thuốc từ bụp giấm
Bụp giấm có thể được sử dụng trong chế biến món ăn, làm gia vị thay thế cho giấm, mứt, siro,…
Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ bụp giấm mà bạn có thể áp dụng:
-
Trà bụp giấm giúp hạ huyết áp, nhuận tràng, lợi tiểu, giải độc, thanh nhiệt và hạ cholesterol:
- Chuẩn bị: 30g hoa bụp giấm khô, 700ml nước.
- Thực hiện: Rửa sạch hoa bụp giấm và hãm trong 700ml nước sôi. Có thể thêm đường và uống trong ngày.
-
Rượu bụp giấm giúp nhuận tràng, kích thích tiêu hóa và lợi mật:
- Chuẩn bị: 600g hoa bụp giấm khô, 3 lít rượu 40 độ, 150ml mật ong.
- Thực hiện: Rửa sạch hoa bụp giấm và ngâm với rượu và mật ong trong khoảng 10 ngày. Dùng 1 – 2 chén nhỏ mỗi ngày trước khi ăn để kích thích tiêu hóa.
-
Bài thuốc từ bụp giấm giảm ngừa ho:
- Chuẩn bị: Hoa bụp giấm tươi và đường.
- Thực hiện: Rửa sạch hoa bụp giấm, sau đó bỏ vào bình xen kẽ với đường. Ngâm trong 15 ngày là dùng được. Mỗi ngày dùng khoảng 30ml.
Những điều cần lưu ý
Khi sử dụng bài thuốc từ bụp giấm, bạn cần lưu ý những thông tin sau:
- Không nên dùng quá 2g/ngày để tránh tình trạng gây độc.
- Hoạt chất Anthocyanin trong bụp giấm có thể bị phân hủy ở nhiệt độ cao, vì vậy cần chú ý khi chế biến.
- Chưa có tài liệu chứng minh về độ an toàn của bụp giấm đối với phụ nữ mang thai và cho con bú.
- Bụp giấm có thể tương tác với một số loại thuốc, do đó cần thông báo cho bác sĩ trước khi sử dụng đồng thời.
- Lưu ý rằng bụp giấm và atiso đỏ không giống nhau về công dụng, do đó cần lựa chọn nguyên liệu đúng để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Bài viết đã cung cấp thông tin cơ bản về cây bụp giấm và các sản phẩm từ nó. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại dược liệu nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.
Đọc thêm tại www.lrc-hueuni.edu.vn
