Với tên gọi độc đáo là Vông nem, cây này đã từ lâu được sử dụng như một loại vị thuốc quý. Từ vỏ đến lá, tất cả các bộ phận của cây đều có giá trị dược liệu. Hãy cùng khám phá những tác dụng và vị thuốc đặc biệt từ cây Vông nem!
Mô tả dược liệu Vông nem
Vông nem, còn được gọi là hải đồng, thích đồng, cây lá vông, bơ tòng và nhiều tên gọi khác, thuộc họ Fabaceae. Cây này xuất hiện từ Đông Á đến châu Phi và bản địa Polynesia và Ấn Độ. Ở Việt Nam, Vông nem thường mọc trong khu vực rừng thưa, rừng ngập mặn và các bờ biển.
Với thân gỗ cao lên đến 10m, cây Vông nem có vỏ màu nâu hoặc xanh. Lá cây mọc so le, gồm 3 chét hình tam giác, chiều rộng lá lớn hơn chiều dài. Mùa ra hoa là từ tháng 3 đến tháng 5, hoa mọc thành từng chùm dày, màu đỏ tươi. Quả Vông nem hình hạt đậu, bên trong mỗi quả có từ 4 – 8 hạt màu nâu hoặc đỏ.
Vông nem là loài cây thân gỗ, chiều cao có thể đạt đến 10m
Tác dụng của Vông nem
Theo y học cổ truyền
Theo y học cổ truyền, lá cây Vông nem có vị nhạt, hơi chát và đắng, có tính bình, quy vào kinh đại tràng và vị. Vỏ thân cây có vị đắng, tính bình, quy vào kinh can và thận.
Lá cây Vông nem được sử dụng như một vị thuốc an thần, giúp trị các chứng như nhức đầu, chóng mặt, phiền muộn và lo âu. Ngoài ra, nó còn có tác dụng hạ nhiệt, tiêu tích và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Tác dụng của cây lá vông theo y học cổ truyền
Theo y học hiện đại
-
Phòng ngừa sâu răng: Trong cây lá Vông nem chứa Isoflavonoid – một chất có hoạt tính kháng khuẩn mạnh, giúp chống lại nhiều loại vi khuẩn, đặc biệt là chủng Staphylococcus aureus kháng methicillin. Hợp chất orientanol B và erycristagallin trong cây cũng có hoạt tính kháng khuẩn tốt, đặc biệt erycristagallin có khả năng ngăn ngừa sâu răng mạnh mẽ.
-
Chống oxy hóa: Cây lá Vông nem có khả năng chống oxy hóa tuyệt vời, giúp tiêu diệt các gốc tự do. Chiết xuất methanolic trong lá cây còn có công dụng ngăn ngừa ung thư đáng kể.
-
Giảm đau, kháng viêm: Alkaloid có trong lá cây Vông nem có khả năng kháng viêm tốt. Lá và vỏ thân cây cũng được sử dụng để điều trị thấp khớp và bệnh sốt.
-
Điều trị mất ngủ: Lá cây Vông nem chứa nhiều alkaloid có khả năng ức chế thần kinh, giúp giãn thần kinh trung ương và giảm lo âu căng thẳng. Do đó, nó được sử dụng để điều trị mất ngủ và các bệnh động kinh.
-
Chống loãng xương: Nghiên cứu trên chuột cho thấy, chiết xuất lá cây Vông nem có khả năng ngăn ngừa mất xương. Nó cân bằng nội môi canxi, tăng độ chắc khỏe của xương và ức chế mất xương.
Một số vị thuốc từ Vông nem
-
Điều trị viêm đại tràng mãn tính: 25g lá nhót, 15g lá Vông nem. Rửa sạch và sao vàng hạ thổ, sau đó sắc lấy nước uống.
-
Điều trị mất ngủ:
- Bài 1: 5g tâm sen sao thơm, 10g táo nhân sao đen, 16g lá Vông nem. Vò nát các vị thuốc và hãm với 1 lít nước sôi, thêm nhài tươi và chia thành nhiều phần dùng trong ngày. Uống liên tục từ 5 – 7 ngày.
- Bài 2: 10g lá dâu tằm, 50g lạc tiên, 30g lá Vông nem và 1 lít nước. Rửa sạch các vị thuốc và sao vàng trong chảo nóng. Hãm với 1 lít nước đun sôi trong 15 phút. Dùng khi còn ấm, thời điểm tốt nhất là vào buổi tối.
-
Chữa trĩ: Nấu canh lá Vông nem với trứng gà, dùng lá tươi hoặc hơ nóng và đắp trực tiếp lên chỗ trĩ.
-
Điều trị bụng nhiều giun đũa, cam tích ở trẻ em: Tán bột mịn lá cây Vông nem khô, uống 3 – 4g/ngày.
Một số bài thuốc từ cây Vông nem
Lưu ý khi sử dụng Vông nem
- Liều dùng tham khảo từ 6 – 30g/ngày.
- Vỏ thân và lá cây chứa alkaloid độc tính nhẹ, nên không sử dụng quá liều để tránh gây sụp mí, các khớp và cơ rã rời, cơ thể mệt mỏi.
- Chữa mất ngủ bằng cây lá Vông nem chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn các liệu pháp y tế.
- Không dùng cho người bị đỏ, nóng, sưng đau khớp.
- Chỉ áp dụng cho người bị mất ngủ do nguyên nhân từ can và thận, không hiệu quả cao đối với trường hợp mất ngủ do tỳ, phế, tâm.
- Không dùng cho người bị cao huyết áp và trẻ em.
Mặc dù cây Vông nem có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó vẫn chứa độc tính. Việc sử dụng cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ dùng theo chỉ định của thầy thuốc Đông y. Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp thêm kiến thức hữu ích về cây Vông nem!
