Trong vô vàn các loại cây dược liệu phong phú của nước ta, cây tía tô dại (còn được biết đến như tía tô giới) đang được khám phá với tiềm năng ứng dụng rất lớn trong y học. Với các công dụng đặc biệt và khả năng chống viêm, kháng nấm, hạ đường huyết và làm lành vết thương, cây tía tô dại đang trở thành một cây thuốc có giá trị đáng chú ý. Hãy cùng tìm hiểu về cây thảo dược này và cách sử dụng nó nhé!
Tìm hiểu về cây tía tô dại
Công dụng và tác dụng của cây tía tô dại có nguồn gốc từ tên khoa học là Hyptis suaveolens (hay còn gọi là Ballota suaveolens). Loại cây này được tìm thấy khắp nước ta, từ Bắc vào Nam, thường mọc hoang và có lá nhỏ hơn so với cây tía tô thông thường. Hoa tím của cây nở thành cụm, mang lại vẻ đẹp độc đáo (1).
Tía tô dại
Công dụng làm thuốc của cây tía tô dại
Phần thân lá của cây tía tô dại được sử dụng làm thuốc. Sau khi chặt nhỏ và phơi khô, nước lấy từ phần thân lá này có thể dùng để uống. Theo nhà nghiên cứu Võ Văn Chi, cây tía tô dại có những công dụng sau:
-
Dùng nội:
- Lấy từ 8 – 12 gram phần thân lá cây đã phơi khô, sắc lấy nước uống.
-
Dùng ngoại:
- Dùng cây tía tô dại để điều trị các vấn đề về da như viêm da, phát ban da hay chàm. Cách thực hiện là lấy thân lá cây, nấu lấy nước và rửa thường xuyên để da mau khỏi bệnh (1).
Tía tô dại
Những nghiên cứu về cây tía tô dại
Các nghiên cứu về cây tía tô dại đã chỉ ra rằng loại cây này có tiềm năng để trở thành một cây thuốc với nhiều hoạt tính chống viêm, kháng nấm và hạ đường huyết. Dưới đây là những nghiên cứu đáng chú ý về cây tía tô dại:
-
Tiềm năng làm thuốc: Theo tạp chí European Journal of Medicinal Plants, cây tía tô dại chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như chất đạm, chất béo, đường và nhiều chất khác như alkaloid, tannin, saponin, flavonoid và terpenoids. Nhờ vậy, cây tía tô dại được coi là có dược tính và có thể sử dụng trong điều trị bệnh (2).
-
Hoạt tính chống viêm: Theo tạp chí International Journal of Crude Drug Research, chiết xuất ethanolic từ cây tía tô dại có tác dụng chống viêm đáng kể nhờ vào khả năng chống oxi hóa (3).
-
Hoạt tính kháng nấm: Theo tạp chí Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, tinh dầu từ lá tía tô dại chứa nhiều hoạt chất giúp chống lại một số loại nấm, đặc biệt trong việc điều trị bệnh aspergillosis (4).
-
Hoạt tính hạ đường huyết: Theo tạp chí Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, chiết xuất từ cây tía tô dại có khả năng giảm lượng đường trong máu động vật thí nghiệm một cách đáng kể (với liều lượng 250 và 500 mg/kg cân nặng) (5).
-
Tác dụng xua đuổi côn trùng: Cây tía tô dại được chứng minh có tác dụng chống côn trùng và tinh dầu từ lá tươi của cây này cũng có khả năng xua đuổi muỗi vằn Aedes albopictus (6).
-
Tác dụng bảo vệ gan: Kết quả nghiên cứu cho thấy chiết xuất methanol từ cây tía tô dại chứa chất chống oxi hóa, có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi stress oxi hóa gây ra bởi carbon tetrachloride (CCl4). Bởi vậy, loại cây này cũng có tác dụng bảo vệ gan chống lại độc tính từ carbon tetrachloride (7).
-
Tác dụng làm lành vết thương: Theo tạp chí Asian Pacific Journal of Tropical Medicine, cây tía tô dại là một cây thảo dược truyền thống của Ấn Độ và được biết đến với tác dụng làm lành vết thương. Nghiên cứu cũng cho thấy chiết xuất từ lá cây tía tô dại chứa các hoạt chất giúp làm lành vết thương đáng kể (8).
Với những công dụng và tác dụng đặc biệt, cây tía tô dại đang trở thành một lựa chọn hữu ích trong điều trị nhiều bệnh khác nhau. Tuy nhiên, nhớ rằng trước khi sử dụng bất kỳ loại cây thuốc nào, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Hãy khám phá thêm về cây tía tô dại và tiềm năng của nó tại www.lrc-hueuni.edu.vn.
