Bạn có biết rằng cây hoa mào gà không chỉ là một loại cây cảnh đẹp mắt mà còn có tác dụng chữa bệnh và làm đẹp? Cây hoa mào gà, hay còn gọi là cây mồng gà, kê quan hoa, cây bông mồng gà, là một loại thực vật thuộc họ dền có hoa rực rỡ và nhiều màu sắc khác nhau. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá về cây hoa mào gà và tác dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe và vẻ đẹp.
Cung cấp thông tin chi tiết về cây hoa mào gà
Tên khoa học: Celosia argentea
Họ: Dền (Amaranthaceae)
Mô tả về cây hoa mào gà
Cây hoa mào gà là một loại cây thân mềm, sống một năm. Cây này có thể đạt chiều cao từ 0.3 – 2 mét và cho ra hoa rất đẹp với nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, trắng, vàng, cam,… Hoa mào gà trắng và đỏ là hai loại phổ biến nhất ở Việt Nam.
Các loại hoa mào gà và nơi phân bố
- Hoa mào gà trắng: Mào gà trắng còn có tên gọi khác như cây đuôi lươn, thanh lương tử, mào gà đuôi nheo, bạch kê quan hoa hay cây bông mồng gà trắng. Cây này có thể mọc hoang hoặc được trồng ở khắp mọi nơi làm cây cảnh, lấy dược liệu. Tại Châu Phi và một số nước Đông Nam Á, người dân còn thu hái lá và hoa mào gà trắng để làm rau ăn hàng ngày.
- Hoa mào gà đỏ: Cây hoa mào gà đỏ sống lâu năm và có thân cứng. Loại hoa này có hình dáng bắt mắt hơn so với hoa mào gà trắng, thường được người dân trồng trong chậu để trước nhà làm cảnh. Cây phát triển tốt nhất trong môi trường có khí hậu nóng ẩm và có nhiều ánh sáng.
Các tác dụng tuyệt vời của cây hoa mào gà
Cả cây mồng gà trắng và cây hoa mào gà đỏ có thể được sử dụng làm dược liệu chữa bệnh trong y học cổ truyền.
Tác dụng của hoa mào gà trắng:
- Thanh can minh nục, chống viêm, cầm máu, thoái ế, khử phong nhiệt, làm sáng mắt. Chủ trị cao huyết áp, thổ huyết, lỵ trực khuẩn, chảy máu mũi, lòi dom chảy máu, tiểu buốt, tiểu rắt, nhọt độc, bế kinh,…
Tác dụng của hoa mào gà đỏ:
- Giúp thanh nhiệt, cầm máu, trừ thấp, lương chỉ huyết. Chủ trị bệnh trị, rối loạn kinh nguyệt, khí hư, nổi mề đay ngoài da,…
Cách sử dụng cây hoa mào gà
Mào gà trắng:
- Ngày dùng 4 – 12g hoa, 10 – 15g hạt hoặc 30 – 60g toàn cây theo hình thức sắc uống, làm hoàn hoặc nấu nước rửa ngoài.
Mào gà đỏ:
- Liều dùng 10 – 15g mỗi ngày theo dạng sắc uống.
Các bài thuốc sử dụng hoa mào gà
Chữa xuất huyết ruột, xuất huyết dạ dày:
Lấy 10g hoa mào gà đỏ khô hoặc tươi, giã nhỏ. Mỗi lần uống 1-2g x 3-4 lần trong ngày. Cũng có thể áp dụng 10 hạt mào gà đỏ nhai kỹ, nuốt nước, lấy bã đắp lên vị trí bị rắn cắn.
Chữa bệnh mề đay:
Lấy 15g bông hoa mào gà trắng, 8g quả thương nhĩ tử và 10 quả hồng táo. Thương nhĩ tử sao vàng, loại bỏ gai. Cho tất cả vào ấm sắc uống ngày 1 tháng. Kết hợp lấy mầm non của cây hoa mào gà đỏ nấu nước để rửa ngoài khu vực bị tổn thương.
Điều trị bệnh đau mắt, viêm kết mạc trong giai đoạn cấp tính:
Kết hợp hạt hoa mào gà trắng với đỗ phụ (hoàng cầm), long đởm mỗi loại 9g, địa hoàng thán 15g, hoa cúc trắng 12g. Sắc uống ngày 1 tháng.
Chữa rong kinh, máu ra nhiều trong kỳ hành kinh:
Bài 1: Lấy hoa mào gà trắng đem sấy khô, tán thành bột. Mỗi ngày 2 lần lấy 6g bột thuốc pha chung với một ít rượu trắng uống khi đói bụng. Có thể thay thế rượu bằng nước ấm.
Bài 2: Dùng 30g hoa mào gà đỏ sắc với rượu uống.
Bài 3: Lấy 25g bông hoa mào gà đỏ nấu với thịt nạc lợn thành canh ăn trước ngày hành kinh khoảng 3 ngày.
Điều trị thổ huyết:
Bài 1: Dùng 6g hoa mào gà trắng sao chung với giấm, giã nhỏ. Uống thuốc chung với nước ấm hoặc chút rượu, mỗi ngày 2 lần.
Bài 2: Dùng cả cây hoa mào gà trắng dạng tươi hoặc khô. Sắc uống ngày 1 nắm.
Bài 3: Dùng 15 – 24g hoa mào gà trắng tươi (tương đương 6 – 15g khô) đem nấu chung với phổi lợn trong 60 phút. Chia làm 3 lần dùng trong ngày. Uống nước và ăn cả cây.
Điều trị bệnh nhiễm trùng âm đạo:
Hạt mào gà đỏ 60g, cây giần sàng 15g. Nấu nước rửa vùng kín mỗi ngày 2 lần. Cần kiêng kỵ cho phụ nữ đang mang thai.
Điều trị khạc ra máu:
Bài 1: Hoa mào gà trắng, bá tử nhân, bạch hoa thảo mỗi vị 30g. Sắc uống 1 tháng trong ngày.
Bài 2: Phối hợp 24g hoa mào gà tươi với 30g rễ cây cỏ tranh. Dùng ngày 1 tháng theo dạng sắc uống.
Bài 3: Hầm 15 – 24g hoa trắng hầm cùng phổi lợn cho nhừ rồi chia làm 3 lần ăn.
Chữa chứng bạch lỵ:
Lấy hoa mào gà trắng sắc chung với 200ml và một ít rượu uống.
Chữa bệnh trĩ lở loét:
Dùng hoa mào gà, ngũ bội tử mỗi vị 3g. Tán bột mịn, trộn chung với một ít bột băng phiến rồi thêm mật lợn vào tạo thành hỗn hợp sền sệt. Bôi vào búi trĩ ngày 1 – 2 lần.
Điều trị bệnh lòi dom chảy máu:
Bài 1: Hoa mào gà trắng và hồi thảo liều lượng bằng nhau. Phơi khô, nghiền thành bột mịn rồi vo viên hoàn uống chung với nước cơm. Với kích thước mỗi viên to bằng hạt ngô thì mỗi ngày uống 70 viên. Dùng thuốc khi đói bụng.
Bài 2: Dùng 30g mào gà trắng kết hợp với hồ vương sứ giả và tông lư thán mỗi vị 30g. Tán tất cả thành bột. Mỗi lần sử dụng lấy 6g pha với nước cơm uống.
Điều trị sa trực tràng, bệnh trĩ, đi ngoài ra máu:
Lấy 15g hạt và hoa mào gà đỏ với 3 bát nước cho cạn còn 1 bát. Gạn ra chia uống 3 lần trong ngày. Có thể tán thuốc với số lượng lớn làm hoàn uống lâu dài.
Chữa chứng tỵ nục (Chảy máu cam hoặc xuất huyết ở mũi):
Bài 1: Chuẩn bị thang thuốc gồm: Hoa mào gà trắng, bá tử nhân, cỏ nhọ nồi mỗi vị 30g. Sắc lấy nước đặc, gạn uống mỗi ngày 1 tháng.
Bài 2: Dùng toàn cây mào gà trắng 30g. Sắc với 500ml lấy 200ml. Gạn thuốc chia uống 3 lần mỗi ngày.
Bài 3: Dùng 30g hoa mào gà trắng và 60g rong biển (hải đới ). Sắc uống 1 tháng mỗi ngày cho đến khi khỏi bệnh.
Bài 4: Lấy 9g bông mào gà hầm nhừ cùng với 250g thịt lợn. Chia ăn 3 – 4 lần trong ngày.
Chữa bệnh cườm nước:
Dùng mào gà hoa trắng, mẫu kinh căn và rễ cây ngải cứu mỗi vị 15g. Sắc uống đều đặn mỗi ngày 1 tháng.
Chữa huyết lâm:
Bài 1: Dùng bông mào gà trắng đốt cháy thành than. Hàng ngày lấy 15 – 20g pha với nước cơm uống.
Bài 2: Sắc 15g hoa mào gà trắng lấy nước chia 2 lần uống vào buổi sáng và buổi chiều cho đến khi khỏi bệnh.
Điều trị bệnh di tinh, xuất tinh sớm ở nam giới:
Mào gà hoa trắng 30g, kim ti thảo và đường quân tử mỗi vị 15g. Dùng thuốc theo dạng sắc uống.
Trị nổi nhọt độc ở vùng gáy:
Bông mào gà, cỏ ngọc, lan nhất điểm hồng mỗi thứ một nắm. Giã nát với một chút đường đỏ rồi lấy bã đắp vào chỗ nốt nhọt.
Chữa ra nhiều khí hư:
Bài 1: Dùng 60g hoa mào gà và 30g sừng hươu. Tán tất cả thành bột mịn. Mỗi lần uống 6g x 2 lần/ngày. Uống thuốc chung với một ít rượu.
Bài 2: Mào gà bông trắng 15g, cây cỏ nến sao 6g. Lấy 1 tháng sắc uống hàng ngày.
Bài 3: Chuẩn bị 30g mào gà hoa trắng và 1 con gà ác cỡ vừa. Gà làm sạch lông, bỏ phủ tạng. Nhét dược liệu vào trong bụng đem hầm chín ăn.
Bài 4: Lấy 21g hoa mào gà trắng, thích lê tử 15g, ngân hạnh 10 quả bỏ hạt. Cho tất cả vào ấm sắc uống ngày 1 tháng.
Bài 5: Kết hợp các vị hoa mào gà trắng, đại kế căn, long nha thảo mỗi vị 9g. Sắc uống.
Bài 6: Tiên hạc thảo, ô rô cạn, hoa mào gà trắng mỗi vị 9g. Dùng theo hình thức sắc uống, mỗi ngày 1 tháng.
Bài 7: Lấy 9g hoa mào gà trắng phơi khô, tán thành bột mịn. Uống mỗi ngày 1 lần vào buổi sáng trước khi ăn để trị ra nhiều khí hư màu trắng.
Bài 8: Dùng bạch truật, bạch linh mỗi vị 9g, hoa xa tiền tươi 30g, bông mào gà trắng 15g và 2 quả trứng gà ta. Tất cả gộp thành 1 tháng, sắc uống.
Bài 9: Mào gà hoa trắng 15g và mặc ngư cốt 9g. Dùng mỗi ngày 1 tháng bằng cách sắc uống.
Chữa tiểu tiện ra máu, tiểu buốt:
Dùng cây mào gà trắng đốt cháy thành than. Hàng ngày lấy 15 – 20g pha với nước cơm uống. Hoặc có thể dùng 15g hoa trắng sắc uống.
Trị xuất huyết tử cung:
Lấy 15g hoa mào gà phối hợp với mai mực và đậu ván trắng mỗi vị 12g. Sắc uống thay trà hàng ngày cho đến khi cầm được máu.
Chữa đi cầu ra máu:
Bài 1: Dùng bông mào gà trắng cho vào chảo nóng sao tồn tính, tán bột. Mỗi lần uống 6 – 9g x 2 – 3 lần/ngày.
Bài 2: Kết hợp 30g hoa mào gà trắng với 30g cây ngải cứu. Tất cả sao đen, trộn chung với nhau. Sắc uống.
Điều trị rắn độc cắn:
Lấy 4 – 12g hoa mào gà đỏ sắc uống hoặc dùng tươi giã lấy nước cốt uống.
Điều trị bệnh kiết lỵ:
Dùng cây bông mào gà đỏ và lan căn mỗi vị 50g. Sao vàng, tán bột mịn, trộn chung với nước cơm làm viên hoàn cỡ hạt ngô. Mỗi lần uống 1 viên x 2 lần/ngày.
Điều trị bệnh cao huyết áp:
Lấy 3 – 4 bông hoa mào gà đỏ đem sắc cùng 10 quả hồng táo. Chắt nước uống 2 lần trong ngày.
Chữa kinh nguyệt không đều:
Bài 1: Dùng cả hoa mào gà trắng và đỏ mỗi vị 9g. Sắc lấy nước đặc uống.
Bài 2: Lấy 15g bông hoa mào gà trắng hầm chung với 12g long nhãn hoa, 9g sung úy và 100g thịt nạc lợn. Ăn làm 2 lần trong ngày. Trường hợp bị kinh nguyệt không đều có kèm theo khí hư thì thêm 9g vỏ trắng rễ bạch lạp vào thang thuốc.
Chữa đau bụng ở phụ nữ sau sinh:
Dùng 30g hoa mào gà sắc chung với rượu vang uống.
Trị viêm âm đạo do trùng roi:
Lấy hoa mào gà đỏ sắc lấy nước rửa âm đạo. Trùng roi có thể bị tiêu diệt sau 5 – 10 phút tiếp xúc với nước sắc mào gà.
Lưu ý khi sử dụng cây hoa mào gà:
- Tránh sử dụng cho người béo phì, u cục.
- Người có chức năng tiêu hoá kém, ăn không tiêu, sợ lạnh, tay chân lạnh không nên sử dụng cây hoa mào gà trắng. Dược liệu này có tính nê trệ, sử dụng có thể làm tăng trầm trọng các vấn đề trên.
- Ngoài làm thuốc, cây hoa mào gà còn có thể sử dụng làm thực phẩm chế biến. Các bà nội trợ có thể chế biến các món ăn ngon từ hoa mào gà như xào tôm, canh nấu thịt bằm, xào thịt vịt… để giải nhiệt, kích thích tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
Nguồn thông tin: Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
Thông tin chi tiết về cây hoa mào gà và các tác dụng của nó đã được chia sẻ. Nếu bạn quan tâm đến sức khỏe và vẻ đẹp của mình, hãy khám phá thêm về cây hoa mào gà và tìm hiểu cách sử dụng nó để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại. Hãy ghé thăm www.lrc-hueuni.edu.vn để biết thêm thông tin về cây mào gà và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên.
