Rau má – Centella asiatica (L.) Urb là một loại cây thuộc họ Hoa tán – Apiaceae. Cây có thân thảo mọc bò và phân nhánh nhiều trên mặt đất. Rễ mọc từ các mấu của thân. Lá của rau má có cuống dài, phiến hình thận hoặc gân tròn, mép khía tai bèo. Cụm hoa hình tán đơn mọc ở nách lá gồm 1-5 hoa nhỏ không cuống màu trắng hoặc phớt đỏ. Quả dẹt, có sống hơi rõ.
Rau má có tên khoa học là Herba Centellae Asiaticae, được sử dụng làm toàn bộ cây trong y học. Loài cây này thường mọc hoang khắp nơi, đặc biệt là ở những vùng có khí hậu nhiệt đới và ẩm mát. Rau má có thể thu hái quanh năm và thường được sử dụng tươi.
Rau má chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe như alcaloid hydrocotulin và các glycosid như asiaticosid và centellosid. Những chất này có tác dụng giúp các mô trong cơ thể tái tạo nhanh chóng, giúp lành các vết thương và làm mờ các vết sẹo. Rau má cũng có tác dụng kháng khuẩn và giúp làm chóng lên da non.
Với hương vị hơi đắng, ngọt và tính hơi mát, rau má có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán ứ chỉ thống, lương huyết sinh tân và lợi niệu. Rau má thường được sử dụng để trị cảm mạo phong nhiệt, thuỷ đậu sởi, sốt da vàng mặt, viêm họng, sưng amygdal, viêm khí quản, ho, viêm đường tiết niệu và đái dắt đái buốt. Ngoài ra, rau má còn được sử dụng để trị thổ huyết, chảy máu cam, tả lỵ, khí hư, bạch đới, giải độc lá ngón và nhân ngôn. Rau má cũng có tác dụng chữa các vết thương do rắn cắn, mụn nhọt, lở ngứa và vết thương chảy máu.
Ở Trung Quốc, rau má được sử dụng để trị cảm mạo phong nhiệt, viêm phần trên đường hô hấp, viêm gan, lỵ, cúm, ngộ độc thức ăn và đòn ngã tổn thương.
Rau má có nhiều cách sử dụng khác nhau. Bạn có thể ăn rau má sống hoặc ép lấy nước pha đường để uống, giã lấy nước để uống hoặc sắc uống làm thuốc giải nhiệt hoặc giải độc, lợi tiểu, cầm máu, trị kiết lỵ và táo bón. Liều lượng hàng ngày là 30-40g rau má tươi. Rau má cũng có thể được sử dụng để đắp lên các vết thương do ngã gãy xương, bong gân và làm tan mụn nhọt. Người ta cũng đã chế rau má thành những dạng pomat để chữa các vết thương phần mềm cho mau liền da, liền sẹo.
Trên trang web www.lrc-hueuni.edu.vn, bạn có thể tìm hiểu thêm về rau má và các công dụng của nó.
