Cây đậu tương, hay còn được gọi là đậu nành, là một cây trồng quan trọng với hạt có giá trị cao trên thế giới. Với tên khoa học Glycine Max (L) Merr., cây đậu tương xuất hiện khắp năm châu lục, nhưng chủ yếu tập trung ở châu Mỹ và châu Á. Đứng hàng thứ tư sau cây lúa mì, lúa nước và ngô, cây đậu tương đóng vai trò quan trọng trong sản xuất dầu thực vật trên toàn cầu.
Nguồn gốc và trồng cây đậu tương
Cây đậu tương đã được trồng từ thời vua Hùng, và nó đã trở thành loại cây trồng phổ biến ở Việt Nam. Ở miền Bắc nước ta, cây đậu tương (đậu nành) được trồng tập trung ở các tỉnh miền núi và trung du như Sơn La, Cao Bằng, và Hà Bắc, cũng như khu vực Đồng Bằng Sông Hồng.
Mô tả sơ bộ về cây đậu tương (đậu nành)
- Rễ: Cây đậu tương có rễ cọc tập trung ở độ sâu từ 30 – 40 cm trong lòng đất. Trên rễ cây có nốt sần đạm màu hồng đặc trưng do vi khuẩn cộng sinh Rhizobium japonicum.
-
Thân: Thân cây đậu tương có màu xanh hoặc tím, ít phân cành, với khoảng 14-15 lóng và chiều cao trung bình từ 0,5 – 1,2 m.
-
Lá: Cây đậu tương có các dạng lá khác nhau trong quá trình sinh trưởng, phát triển, bao gồm lá mầm, lá đơn và lá kép có 3 lá chét.
.jpg)
-
Hoa: Hoa đậu nành mọc thành chùm trung bình mỗi chùm có từ 7-8 hoa, có màu tím hoặc trắng. Tuy hoa đậu tương ra nhiều nhưng tỷ lệ đậu quả thấp chỉ khoảng 20-30%.
-
Quả: Quả đậu tương thuộc loại nang tự khai, mỗi chùm hoa có từ 2-20 quả. Mỗi quả trung bình chứa từ 2-3 hạt, đôi khi có 4 hạt. Quả mọc từ đốt cây đậu, với tỷ lệ đậu quả cao từ đốt thứ 5-6 trở lên.
- Hạt: Hạt đậu tương có hình dạng tròn, bầu dục và màu sắc khác nhau như vàng, vàng xanh, và nâu đen. Hạt đậu tương giàu chất đạm, chứa từ 35,5 – 40% protein, cao hơn nhiều so với các nguồn khác như gạo, ngô, thịt, cá và trứng.
Đậu nành và dinh dưỡng
Hạt đậu tương (đậu nành) chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Hàm lượng protein trong đậu nành cao, khoảng từ 35,5 – 40%, vượt trội so với các nguồn khác như thịt, cá, và trứng. Protein trong hạt đậu tương có phẩm chất tốt và dễ tiêu hoá hơn protein trong động vật.
Đậu nành cũng chứa các axit amin quan trọng như methionin và sixtin, cung cấp những thành phần cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, hạt đậu tương còn giàu axít béo chưa no, vitamin B1, B2, PP, A, E, K, D, C và các chất khoáng như canxi, photpho và sắt.
Các sản phẩm từ đậu tương
Cây đậu tương có rất nhiều ứng dụng khác nhau trong sản xuất thực phẩm. Hạt đậu tương có thể được chế biến thành đậu phụ, dầu đậu nành, nước tương, sữa đậu nành và các loại bánh kẹo. Hiện nay, có hơn 600 sản phẩm được chế biến từ đậu tương, từ các sản phẩm truyền thống đến các sản phẩm cao cấp như cà phê đậu tương, bánh kẹo và thịt nhân tạo.
Với những lợi ích về dinh dưỡng và ứng dụng đa dạng, cây đậu tương không chỉ là một nguồn thực phẩm quan trọng cho con người mà còn đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe và sự phát triển của gia súc.
Nguồn: www.lrc-hueuni.edu.vn
