Là một nhà thơ tài ba, Nguyễn Trãi đã sáng tác bài thơ Nước Đại Việt ta – một tác phẩm nổi bật trong chương trình học Ngữ văn lớp 8. Bài thơ này không chỉ trình bày đầy đủ nội dung quan trọng về Nước Đại Việt ta mà còn mang lại giá trị nghệ thuật và thông qua đó, tạo nên niềm tự hào dân tộc.
Đôi nét về tác giả Nguyễn Trãi
- Nguyễn Trãi (1380-1442), có hiệu là Ức Trai.
- Quê quán của ông là làng Nhị Khê, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay thuộc huyện Thường Phúc).
- Ông không chỉ là nhà chính trị, nhà thơ dưới thời nhà Hồ và nhà Lê sơ Việt Nam.
- Nguyễn Trãi đã tham gia khởi nghĩa Lam Sơn và đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến giành độc lập của dân tộc thế kỷ XV.
- Ông để lại một di sản lớn trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là văn học, với các tác phẩm tiêu biểu như Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Quốc âm thi tập, và nhiều tác phẩm khác.
- Phong cách sáng tác của ông mang nhiều tư tưởng yêu nước, triết lí sâu sắc, tinh tế lãng mạn, đồng thời sáng tạo và thanh khiết.
Đôi nét về bài thơ Nước Đại Việt ta
1. Hoàn cảnh sáng tác
Bài thơ Nước Đại Việt ta được sáng tác vào đầu năm 1428, sau khi quân ta đại thắng. Nguyễn Trãi nhận lệnh từ vua Lê Thái Tổ (Lê Lợi) để viết Bình Ngô đại cáo để thông cáo với toàn dân về sự kiện quan trọng này.
2. Thể loại: Cáo
3. Bố cục
Bài thơ được chia thành 3 phần:
- Phần 1: Hai câu đầu – Tư tưởng nhân nghĩa.
- Phần 2: Tám câu tiếp theo – Chân lí về sự tồn tại độc lập của đất nước.
- Phần 3: Sáu câu cuối – Minh chứng cho sức mạnh nhân nghĩa của dân tộc.
4. Giá trị nội dung
Đoạn trích Nước Đại Việt ta có ý nghĩa như một bản tuyên ngôn độc lập, khẳng định chủ quyền dân tộc. Bài thơ cho thấy Nước ta là một quốc gia có nền văn hiến, lãnh thổ riêng, phong tục riêng, chủ quyền và truyền thống lịch sử. Bất kỳ hành động xâm lược trái đạo lý nào của kẻ thù đều sẽ phải chịu một kết cục thất bại.
5. Giá trị nghệ thuật
- Áng văn chính luận với lập luận chặt chẽ.
- Chứng cứ hùng hồn, giàu sức thuyết phục.
- Lời thơ đanh thép thể hiện ý chí của dân tộc.
- Lời văn biền ngẫu nhịp nhàng.
Dàn ý phân tích bài thơ Nước Đại Việt ta
I/ Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Trãi, một vị tướng tài của dân tộc và là một nhà thơ yêu nước nồng nàn.
- Bài thơ “Nước Đại Việt ta” là một bản tuyên ngôn độc lập khẳng định chủ quyền của dân tộc và nhấn mạnh rằng nước ta hoàn toàn tự chủ, độc lập và tự cường.
II/ Thân bài
1. Nêu cao tư tưởng nhân nghĩa
- “Yên dân” – tạo điều kiện cho nhân dân được hưởng thái bình, hạnh phúc.
- “Trừ bạo” – tiêu diệt mọi thế lực tàn bạo để bảo vệ cuộc sống yên bình cho nhân dân.
⇒ Nhân nghĩa là lo cho dân vì dân, yêu nước và ngăn chặn mọi thế lực có thể gây hại cho dân, để nhân dân được sống trong thái bình và hạnh phúc.
2. Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền
Lời thơ khẳng định chân lí về sự độc lập của dân tộc thông qua việc chứng minh rằng đất nước ta là một đất nước có:
- Nền văn hiến riêng.
- Lãnh thổ riêng.
- Phong tục riêng.
- Lịch sử riêng.
- Chế độ và chủ quyền riêng.
⇒ Chứng cứ hùng hồn, giàu sức thuyết phục, lời thơ đanh thép thể hiện ý chí của dân tộc, lời văn biền ngẫu nhịp nhàng ⇒ khẳng định Đại Việt là một quốc gia có độc lập chủ quyền, là một nước tự lực tự cường có thể vượt qua mọi thử thách để đi đến độc lập.
3. Sức mạnh của nhân nghĩa, sức mạnh của độc lập dân tộc
- Sức mạnh làm cho kẻ thù thất bại thảm hại, sức mạnh ấy đập tan mọi khó khăn, mọi thử thách.
⇒ Đó là hậu quả của những kẻ xâm lược phi nghĩa, những kẻ dám làm tổn hại đến dân tộc ta chắc chắn sẽ không có kết quả tốt đẹp.
III/ Kết bài
- Khẳng định lại giá trị nghệ thuật, nội dung của văn bản: Bài Cáo của Nguyễn Trãi có thể nói như một bản tuyên ngôn độc lập, khẳng định rõ ràng chủ quyền dân tộc.
- Liên hệ bản thân: Cần cố gắng giữ gìn và bảo vệ đất nước, khẳng định vị thế của đất nước trên đấu trường quốc tế cùng với bạn bè năm châu.
Xem thêm các bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 8 hay khác:
Xem thêm các bài tác phẩm khác:
- Bàn luận về phép học (Nguyễn Thiếp)
- Thuế máu (Hồ Chí Minh)
- Đi bộ ngao du (Ru-xô)
- Ông Giuốc-Đanh mặc lễ phục (Mô-li-e)
- Tôi đi học
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn 8 hay khác:
- Soạn Văn 8
- Soạn Văn 8 (bản ngắn nhất)
- Soạn Văn 8 siêu ngắn
- Soạn Văn lớp 8 (cực ngắn)
- Văn mẫu lớp 8
- Tài liệu Ngữ văn 8 phần Tiếng Việt – Tập làm văn
- 1000 câu trắc nghiệm Ngữ văn 8
- Giải vở bài tập Ngữ văn 8
- Top 55 Đề thi Ngữ Văn 8 có đáp án
