Bạn có biết rằng trai sông không chỉ là một loại hải sản ngon miệng mà còn là một vị thuốc quý giá? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những công dụng và tính vị đặc biệt của trai sông, từ thực phẩm đến vị thuốc truyền thống.
Đặc điểm của trai sông
Trai sông, với chiều dài khoảng 10 – 20 cm và chiều rộng từ 8 – 16 cm, là một loại động vật thân mềm hai mảnh vỏ. Vỏ trai có hình dạng đĩa hình trứng dẹt, cạnh trước tròn và mép mỏng, càng sau bằng và mép tầy hơi gồ lên ở một phía. Mặt bụng của trai sông có phồng ở khoảng giữa và có những đường gân cong mờ. Vỏ bên ngoài bóng, có màu vàng nâu đến nâu đen, trong khi bên trong là lớp thịt nhầy trắng.
Phân bố và sinh thái của trai sông
Trai sông sinh sống ở nhiều nước châu Á và sống khắp nơi trong ao, hồ, sông và suối ở vùng đồng bằng, trung du và miền núi. Thức ăn của trai sông bao gồm các loại tảo và động vật đơn bào. Trai sông đẻ trứng, trứng sau đó trở thành ấu trùng và trải qua nhiều giai đoạn biến đổi trước khi trưởng thành và sống độc lập. Trong ẩm thực, trai sông được sử dụng làm thực phẩm và vỏ trai được dùng để sản xuất đồ mỹ nghệ. Việc nuôi trai sông phát triển mạnh ở các tỉnh phía nam từ Phú Yên đến Minh Hải, cũng như ở các đảo Phú Quốc và Côn Đảo nhờ vào điều kiện thời tiết thuận lợi.
Công dụng và thành phần hóa học của trai sông
Thịt trai sông có vị ngọt, mặn và tính hàn, có tác động lợi thấp, thanh nhiệt, tiêu khát và hạ huyết áp. Trong khi đó, vỏ trai sông có vị mặn, tính hàn và tác dụng giảm đau, chống viêm, tiêu tích, minh mục và hóa đờm. Thịt trai sông chứa nhiều chất dinh dưỡng như protid, lipid, canxi, phospho, kẽm, sắt, vitamin B, vitamin B, vitamin PP và vitamin C. Vỏ trai sông chứa canxi dưới dạng carbonat và chất chitin.
Những công dụng đặc biệt của trai sông
Trong y học dân tộc, người ta thường sử dụng trai sông (bao gồm cả trai vỏ dày) như một thực phẩm – vị thuốc phổ biến để chữa bệnh. Dưới đây là một số công dụng của trai sông:
1. Chữa mồ hôi trộm ở trẻ
- Hãy bắt trai sông về, rửa sạch và cho vào nồi nước. Đun sôi cho trai mở miệng. Sau khi nguội, gỡ thịt trai ra và lấy 50g thịt trai thái nhỏ, trộn với một nắm lá dâu non đã rửa sạch và thái nhỏ. Nấu cho thịt trai nhừ, thêm muối để cho đậm vị. Cho trẻ ăn 2 lần trong ngày để chữa mồ hôi trộm và giúp trẻ yên giấc về đêm. Sử dụng liên tục trong 3 – 5 ngày.
2. Chữa huyết áp, đau đầu và thủy thũng
- Nấu nhừ 30 – 50g thịt trai sông với 20g râu ngô (loại non càng tốt). Vớt râu ngô ra, thêm 10g hành, 3g gừng và gia vị theo khẩu vị. Dùng trong ngày để giúp hạ huyết áp, giảm đau đầu và điều trị thủy thũng.
3. Chữa viêm gan và vàng da
- Lấy 30 – 50g thịt trai sông và 30g nhân trần thái nhỏ. Sắc với 400ml nước cho đến khi còn 100ml. Dùng 2 lần trong ngày để chữa viêm gan và vàng da.
4. Chữa sưng vú
- Nung vỏ trai sông thành vôi, tán nhỏ. Trộn 6g vỏ trai sông với 40g gai bồ kết đã rang vàng và tán nhỏ. Mỗi ngày uống một thìa cà phê bột với ít rượu để chữa sưng vú.
Nguyên liệu từ trai sông trong y học Trung Quốc
Theo các tài liệu nước ngoài, ở Trung Quốc, người ta cũng sử dụng thịt trai sông như một loại thực phẩm – vị thuốc. Thịt trai sông (50g) được ninh nhừ với thịt lợn nạc (20g) và ăn chung với cơm để chữa bệnh đái nhiều vào ban đêm. Hoặc có thể xào chín với dầu lạc, gừng, muối và ít rượu, sau đó ăn trong ngày để chữa kinh nguyệt quá nhiều. Ngoài ra, còn có thể nấu thành cháo với 50g thịt hầu và 100g gạo tẻ, ăn hai lần trong ngày để chữa bệnh kinh nguyệt quá nhiều.
Ứng dụng y tế hiện đại của trai sông
Các nhà khoa học tại Đại học quốc gia Singapore đã nghiên cứu thành công phương pháp vá vết thương ở người bằng hỗn hợp chất chitin lấy từ vỏ ốc, trai, hến và cua kết hợp với một số chất từ loại nấm. Loại thuốc mới này có tác dụng ngăn cản sự đông cục của máu và có thể được sử dụng để vá những vết gãy xương.
Với những công dụng đặc biệt và tính vị thú vị của mình, trai sông đã trở thành một nguồn tài nguyên quý giá cho y học cổ truyền và hiện đại. Hãy tận dụng những lợi ích của trai sông để cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.
Nguồn: Viện Dinh dưỡng
Để biết thêm thông tin, hãy truy cập www.lrc-hueuni.edu.vn
