Rau muống là một loại rau có vị ngọt nhạt và tính mát, thường được sử dụng trong Đông y để thanh nhiệt cơ thể, giải độc, nhuận tràng, kích thích hệ thống tiêu hoá và điều trị đái tháo đường. Hãy cùng khám phá những bí mật về loại rau này!
Mô tả dược liệu Rau muống
Đặc điểm sinh thái
Rau muống là cây thân thảo, thường mọc bò trên mặt nước hoặc trên cạn. Thân rỗng, dày, có nhiều đốt, và có rễ ở các đốt, mặt ngoài nhẵn. Thân thường không có lông vào mùa nóng và có lông vào mùa lạnh.
Lá rau muống có hình ba cạnh, đầu ngọn, đôi khi lá có thể thon dài và hẹp. Phiến lá dài khoảng 7-9 cm, rộng 3.5-7 cm, cuống lá thường nhẵn, không có lông dài khoảng 3-6 mm.
Hoa thường to có màu trắng hoặc hồng tím, ống hoa màu tím nhạt. Mỗi cuống hoa có thể mọc 1-2 hoa. Quả rau muống hình cầu, đường kính khoảng 7-9 mm, hạt có lông màu nâu, hung, đường kính hạt khoảng 4 mm. Mỗi quả thường chứa 4 hạt.
Phân loại
Ở Việt Nam, rau muống thường được chia thành hai loại:
- Rau muống trắng: Thường được trồng trên cạn.
- Rau muống tía: Thường mọc hoang hoặc trồng dưới nước, còn được gọi là rau muống đồng hoặc rau muống ruộng.
Bộ phận sử dụng
Sử dụng phần thân và lá non của rau muống để làm thực phẩm và dược liệu điều trị bệnh rất tốt.
Phân bố
Rau muống thường mọc hoang và được trồng ở khắp nơi trên toàn quốc để làm thực phẩm và dược liệu. Người dân còn thường dùng để giải độc, giải rượu hoặc nấu nước uống cho mát.
Thành phần hóa học
Trong rau muống có chứa một số thành phần như: nước khoảng 92%, protein, glucose, xenluloza, tro, muối khoáng như Canxi, Photphos, Sắt, Vitamin C, Vitamin B1, Vitamin B2, Caroten, Citamin, chất nhầy.
Vị thuốc Rau muống
Tính vị
Rau muống có tính mát, vị nhạt, hơi ngọt nhẹ. Loại rau này thường được dùng để thanh nhiệt, giải độc, nhuận tràng và kích thích hệ thống tiêu hoá.
Tác dụng dược lý
Theo y học cổ truyền, rau muống thường được sử dụng để điều trị đái tháo đường và dùng ngoài để đắp vào các vết loét do bệnh Zona gây ra. Ngoài ra, rau muống còn có một số tác dụng như làm mất tác dụng của một số loại thuốc, giải độc, nhuận tràng nhẹ, điều trị sốt và khó thở, điều trị một số bệnh lý về gan, hỗ trợ chứng thiếu máu.
Cách dùng – Liều lượng
Rau muống có thể dùng ăn sống hoặc nấu chín. Ngoài ra, có thể vò nát nấu nước uống hoặc giã nát lấy nước đắp lên các vết thương ngoài da. Liều dùng không cố định.
Bài thuốc sử dụng Rau muống
Rau muống thường được dùng để thanh nhiệt cơ thể, giải độc, và điều trị đái tháo đường. Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng rau muống:
-
Điều trị ngộ độc: Dùng 1 kg rau muống rửa sạch, giã nát, lọc lấy nước cốt, dùng uống. Có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng ngộ độc nấm, lá ngón, thủy ngân. Sau khi sơ cứu, đưa người bệnh đến bệnh viện cấp cứu.
-
Điều trị đái tháo đường: Sử dụng 60 g rau muống và 30 g râu ngô nấu với một lượng nước vừa đủ, dùng uống. Rau muống tía (thân màu tía) thường có hiệu quả tốt hơn rau muống trắng trong việc điều trị tiểu đường.
-
Điều trị kiết lỵ: Sử dụng 400 g thân rau muống tươi, 4-6 miếng trần bì, cho thêm nhiều nước, đun nhỏ lửa trong 2-3 giờ, dùng uống.
-
Điều trị đau dạ dày, ợ nóng, ợ hơi, ợ chua, nóng ruột, miệng đắng, khô, mất vị giác: Chuẩn bị rau muống, rau má, cỏ mực mỗi loại 20 g, rau sam 16 g, trần bì 12 g. Mang tất cả sao qua chảo nóng, cho vào ấm, đổ thêm 500 ml nước, sắc đến khi còn 200 ml thì chia thành hai lần uống trong ngày, lúc đói.
-
Điều trị bí tiểu, phù thũng do bệnh thận: Sử dụng một nắm rau muống, rễ tranh, râu ngô, mỗi vị 12 g sắc lấy nước, dùng uống. Mỗi ngày uống một thang.
-
Chữa chảy máu mũi, lưỡi đỏ, ù tai, chóng mặt, khát nước, tâm phiền muộn: Dùng 150 g rau muống, 12 g cúc hoa đun sôi với một lượng nước vừa đủ trong 20 phút, lọc lấy nước uống.
-
Chữa chứng viêm lưỡi, viêm viền môi, thiếu vitamin B12: Dùng 100 g rau muống nấu canh với 50 g hành tươi, dùng ăn hàng ngày.
-
Điều trị lở loét, giời leo, nhiễm trùng da: Sử dụng lá cây vòi voi và ngọn rau muống rửa sạch, giã cùng với muối dùng đắp lên vết thương.
-
Điều trị mẩn ngứa, rôm sẩy, sởi, thủy đậu ở trẻ em: Dùng một lượng rau muống vừa phải nấu nước dùng tắm, thoa, rửa vùng da bệnh.
-
Điều mụn lở không liền da: Khi mụn lở loét, miệng vết thương lõm sâu, có thể ăn nhiều rau muống để nhanh chóng liền da, sinh thịt.
-
Điều trị mẩn ngứa do dị ứng thời tiết: Sử dụng 30 g rau muống, 15 g râu ngô, 10 củ mã thầy sắc với 700 ml nước đến khi còn 300 ml thì chia thành 3 lần uống trong ngày.
Lưu ý khi sử dụng Rau muống
Loại rau này có thể có chứa ký sinh trùng sán ruột có tên khoa học là Fasciolopsis Busk. Vì vậy, cần rửa sạch hoặc nấu chín rau muống để tránh việc nhiễm sán. Hơn nữa, rau muống có thể gây ngộ độc thực phẩm và ảnh hưởng đến hệ thần kinh nếu có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật cao. Do đó, hãy chọn những nguồn gốc uy tín khi sử dụng rau muống.
Rau muống có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có những trường hợp không nên sử dụng, như người bị sỏi thận, bệnh gout, viêm đường tiết niệu, cao huyết áp, v.v. Bạn cũng nên tránh dùng rau muống khi có vết thương mềm, cạn hoặc không loét sâu. Nếu bạn đang sử dụng thuốc Đông y, hãy thảo luận trước với bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Rau muống – một loại rau thần dược trong Đông y, có thể giúp cải thiện sức khỏe và điều trị một số bệnh lý. Hãy thêm rau muống vào chế độ ăn hàng ngày của bạn để tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại!
Bài viết này được trích dẫn từ www.lrc-hueuni.edu.vn
